Τι είναι το déjà vu; Πότε και γιατί το βιώνουμε;

Είχες μήπως την εμπειρία ότι ήσουν σε έναν καινούργιο τόπο και αισθάνθηκες ότι είχες ξαναπάει εκεί πριν; Μήπως συνάντησες κάποιον για πρώτη φορά αλλά είχες την αίσθηση ότι τον γνώριζες από πριν; Βίωσες μια εντελώς νέα κατάσταση, αλλά ένιωσες ότι σου ήταν οικεία και ότι είχε ξανασυμβεί στο παρελθόν;

Τέτοιες εμπειρίες ονομάζονται déjà vu. Ο όρος déjà vu είναι γαλλικός και επινοήθηκε από έναν Γάλλο μεταφυσικό ερευνητή, τον EmileBoirac. Το déjà vu, είναι μια εμπειρία που σημαίνει «έχω ξαναδεί» και περιγράφει την αίσθηση ότι μια κατάσταση που βιώνουμε στο τώρα, έχει ήδη συμβεί και την έχουμε βιώσει προηγουμένως. Υπάρχει ένας εντυπωσιασμός από τα συναισθήματα οικειότητας που αισθανόμαστε, και αυτό μπορεί πραγματικά να μας κάνει να νιώσουμε ότι η κατάσταση έχει συμβεί πριν. Λέγεται ότι η εμπειρία του déjà vu είναι πολύ κοινή και ότι περίπου τα δύο τρίτα των ανθρώπων υποστηρίζουν ότι είχαν εμπειρία déjà vu τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους.

Οι πιο κοινοί λόγοι για την εμπειρία του déjà vu είναι οι εξής:

• Ίσως έχουμε δει εικόνες από το συγκεκριμένο τόπο στο παρελθόν.

• Ίσως να έχουμε διαβάσει για έναν τόπο ή μια κατάσταση, ακόμη και χρόνια πριν, και όταν βρεθούμε στον ίδιο τόπο ή σε μια παρόμοια κατάσταση νιώθουμε σαν να την έχουμε ήδη βιώσει πριν.

• Ίσως να έχουμε δει μια ταινία για μια παρόμοια εμπειρία, κι αν και μπορεί να έχουμε ξεχάσει αυτήν την ταινία, το υποσυνείδητο μυαλό μας θυμάται ακόμα, δίνοντάς μας την απόκοσμη αίσθηση της οικειότητας.

• Ίσως να έχουμε δει τον τόπο ή την κατάσταση ή κάτι παρόμοιο στα όνειρά μας και τώρα μας φαίνεται οικείο.

Η αίσθηση τουdéjà vu προκαλείται και από τις πέντε αισθήσεις. Θα μπορούσε να είναι η οσμή, η γεύση, η όραση, ο συνδυασμός των χρωμάτων, η ένταση της φωνής, οι θόρυβοι του περιβάλλοντος ή οτιδήποτε άλλο προκαλεί παλιές μνήμες. Μπορεί να μην θυμόμαστε συνειδητά την αρχική κατάσταση που έφερε το συγκεκριμένο γεγονός στο μυαλό μας, αλλά θυμόμαστε ότι το έχουμε βιώσει στο παρελθόν.Η εμφάνιση, τα ρούχα ή ο τρόπος ομιλίας του προσώπου που είναι μαζί μας μπορεί να μας θυμίζουν κάποιο άτομο που είχαμε συναντήσει στο παρελθόν.

Déjà vu και εμπειρίες προηγούμενων ζωών

Οι άνθρωποι που πιστεύουν στη μετενσάρκωση λένε ότι έχουμε ζήσει την ίδια κατάσταση σε μια προηγούμενη ζωή. Η θεωρία αυτή φαίνεται να συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον, δηλαδή ότι το déjà vu είναι απομεινάρια εμπειριών μιας προηγούμενης ζωής. Πολλοί παραψυχολόγοι πιστεύουν ακριβώς αυτό και ότι οι παρελθούσες εμπειρίες ξανάρχονται στη μνήμη μας πεντακάθαρα και ζωντανά με κάθε λεπτομέρεια. Ορισμένοι πιστεύουν ότι το déjà vu είναι η ανάμνηση ξεχασμένων ονείρων. Άλλοι το συνδέουν με μεταφυσικές ικανότητες και την προφητεία.

Η Αγία Γραφή μας δίνει παραδείγματα κάποιων ατόμων που βίωσαν το déjà vu και είχαν το χάρισμα της προφητείας. Το déjà vu θα μπορούσε να είναι η αποκάλυψη ορισμένων πραγμάτων από τον Θεό σε ένα πρόσωπο πριν από το συμβάν, αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι απλώς το αποτέλεσμα ενός γεγονότος που συνέβη κατά το παρελθόν. Το γεγονός αυτό προκαλεί τη μνήμη και δημιουργεί μια αίσθηση οικειότητας.

Déjà vu και επιστήμη

Επιστημονικά, το déjà vu είναι μια ανωμαλία της μνήμης, δίνοντας την εντύπωση ότι ξαναζήσαμε την ίδια εμπειρία στο παρελθόν. Κάποιοι ερευνητές προσπάθησαν να συνδέσουν το déjà vu με ορισμένες διαταραχές όπως τη σχιζοφρένεια αλλά τίποτα δεν πιστοποιήθηκε. Επίσης θεώρησαν ότι ο εγκέφαλος προσπαθεί να δημιουργήσει ολόκληρα σενάρια από μικρά κομμάτια πληροφοριών. Λένε ότι αυτό το συναίσθημα της οικειότητας μπορεί να προκληθεί από νευροχημικές λειτουργίες του εγκεφάλου που δεν έχουν να κάνουν με τη μνήμη.Οι déjà vu εμπειρίες έχουν συνδεθεί επίσης και με παθολογικές καταστάσεις, όπως τη σχιζοφρένεια και την επιληψία, ακόμα και το άγχος. Κανείς δεν ξέρει πραγματικά τι προκαλεί αυτή την εμπειρία, αν και οι ψυχολόγοι θεωρούν ότι την προξενεί το άγχος και οι εσωτερικές ψυχικές συγκρούσεις.

Πολλοί άνθρωποι είχαν κατά καιρούς αυτή την εμπειρία δηλαδή, ό, τι είπαν ή έκαναν είχε πραγματοποιηθεί σε διαφορετικό χρόνο. Το déjà vu, δεν είχε απολύτως καμία αρνητική επίδραση σε όσους το βίωσαν κι αυτό έχει αγνοηθεί σε μεγάλο βαθμό από ορισμένους ερευνητές. Κάποιοι θεωρούν ότι το déjà vu δεν αξίζει την έρευνα, δεδομένου ότι είναι απλώς ένα τέχνασμα του εγκεφάλου στην καθημερινή ζωή μας που πρέπει να μάθουμε να το δεχόμαστε. Το μυαλό του ανθρώπου είναι ένας ισχυρός κινητήρας που δημιουργεί όλα τα είδη των εμπειριών και το οποίο πολύ λίγοι άνθρωποι μπορούν να ερευνήσουν και το κυριότερο, να κατανοήσουν.